YSK’daki en kritik 40 dakikanın perde arkası

16 Nisan anayasa referandumuna damgasını vuran 'mühürsüz oy' kararı Yüksek Seçim Kurulu’ndan 40 dakikada geçti. AK Parti’den saat 16.10’da gelen başvuru 16.50’de YSK kararı olarak oybirliğiyle çıktı.

Parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı sistemine geçişi içeren anayasa değişikliği referandumuna damga vuran ‘mühürsüz oyların geçerli sayılması’ kararının yankıları sürüyor. Referandumda ‘Hayır’ cephesinin öncülüğünü yapan CHP, HDP ve MHP’li muhaliflerin yanı sıra yurt dışı gözlemcilerin de katıldığı tartışmalı kararın perde arkası ortaya çıktı.

Yüksek Seçim Kurulu’nda (YSK) CHP temsilcisi olarak görev yapan Mehmet Hadimi Yakupoğlu’ndan edinilen bilgiye göre, oylama başlamadan sandık kurulu başkanlarına standart mesajlar gönderildi. Bu mesajlardan biri de saat 05.28’de 167 bin sandık kurulu başkanına gönderilen ‘oy pusulalarının ve zarfların arkasına mutlaka mühür vurulsun’ mesajıydı. Oy kullanılmaya başlandığında tüm sandık kurulu başkanları bu mesajı almıştı.

İLK YSK TOPLANTISI SAAT 10.00’DA

Oylama başladıktan sonra yaşanan tüm sorunlar YSK’ya iletilmeye başlandı. Bunların içinde en dikkat çeken bazı sandıklarda ‘tercih’ yerine ‘evet’ mührü kullanılmasıydı. Referandum günü ilk toplantısını saat 10.00’da yapan YSK bu şekilde kullanılan oyların geçerli sayılmasına karar verdi. Bir diğer sorun ise pusula ve zarflara vurulan mühürlerdeki kimi taşmalarla ilgiliydi. YSK bu oyların da geçerli sayılmasına hükmetti.

MÜHÜRSÜZ OY ŞİKAYETLERİ GELDİ

Oylama ülke genelinde sürüyordu. Öğle yemeği arası verilen YSK’ya bazı pusula ve zarflarda mühür bulunmadan oy kullanıldığı yönünde şikayetler gelmeye başladı. Daha önceki standart uygulama, tespit edilen bu durumun tutanak altına alınıp kalan oy pusulalarının mühürlenerek oylamaya devam edilmesi yönünde olduğu için gelen sınırlı sayıda başvuruya da bu yanıt verildi.

YSK YEMEKTEN SONRA YENİDEN TOPLANDI

YSK öğleden sonra yaklaşık saat 15.30’da tekrar toplandı. Toplantı sürerken saat 16.00’da 32 ilin sandıkları açılmaya başlandı. Saat 16.10 olduğunda içeriye AK Parti’nin YSK temsilcisi Recep Özel’in başvurusu geldi. Verilen dilekçede mühürsüz kullanılan oy pusulası ve zarfların geçerli sayılması isteniyordu. Gerekçe olarak da “Sandık kurulu hatası var. Seçme hakkı kutsaldır” deniliyordu.
CHP’DEN 3 İTİRAZ

CHP’nin YSK temsilcisi Mehmet Yakupoğlu, seçim başladıktan sonra hiçbir kararın değiştirilmediğini hatırlattı, YSK’nin geçmişinde de böyle bir karar alınmadığını söyledi. Ancak AK Parti hazırlıklıydı. 2014 öncesinde benzer kararlar alındığını, bu kararların emsal gösterilebileceğini savundu. CHP temsilcisi buna da itiraz etti. Çünkü mahalli idareler seçimlerinde alınmış bu kararlar sandık kurullarında tasnifler yapıldıktan sonra tutanak altına alınarak seçim kurullarına yapılan itirazlar sonrası verilmiş kararlardı. Sayım başlamış, bazı yerlerde oy verme işlemi sürerken böyle bir karar alınmamıştı. Üstelik alınan kararlarda geçersiz sayılan oy pusulalarının sayısının seçim sonucunu etkileyip etkilemediğine bakılıyordu. Yasada “Mühürsüz oy pusulası geçersizdir” diyerek “seçmenin iradesini değil seçimin güvenliğini” gözetmişti. CHP’nin bir diğer itirazı da böyle bir karar alınmasının partilerin itiraz hakkını elinden alacağı yönünde oldu. Çünkü bu karar sayımdan önce alınacağı için mühürsüz oylar sayılmayacak, tutanağa işlemeyecekti. Sonuçta mühürsüz kaç oyun geçerli sayıldığı tespiti de yapılamayacaktı.

40 DAKİKADA KARAR ÇIKTI

Ancak itirazlar karşılık bulmadı. Her şey 40 dakika içinde olup bitti. 16.10’da gelen başvuru saat 16.50’yi gösterdiğinde oy birliğiyle kabul olarak YSK kararına dönüştü.

SEÇİMİ DENETLEME HAKKI ENGELLENDİ

CHP temsilcisi Yakupoğlu, mühürsüz oy pusulası sayısının tespitini engelleyen bu kararla seçimi denetleme haklarının ellerinden alındığını söyledi. YSK’nin ilk kez böyle bir karar aldığının altını çizen Yakupoğlu, normalde AK Parti’nin talebine “Şu anda sayım işlemleri başlamıştır. Geçerli-geçersiz oy tartışmaları itiraz yoluyla önümüze gelince bakılır bir karar verilir” demeliydi” değerlendirmesinde bulundu.

YENİDEN SAYIM TABLOYU DEĞİŞTİR Mİ?

Şimdi ise mühürsüz oylar tutanak altına alınmadığı için, sonrasında bunlara mühür vurulmuş olma ihtimali var. Bu nedenle oylar yeniden sayılsa dahi gerçek sonuca ulaşmak mümkün olamayabilir. / Duvar