Kolombiya’da yeni anlaşma

Kolombiya Hükümeti ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında yeni bir barış anlaşması sağlandı.

Kolombiya Hükümeti ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında yeni bir barış anlaşması sağlandı. Dört yıllık müzakerelerin ardından imzalanan ve halk oylamasına sunulan ilk anlaşma, yüzde 50.24 oyla reddedilmişti. Yeni anlaşmada ise 56 değişiklik var, basına yansıdığı kadarıyla bunların çoğu iş adamları, toprak sahipleri ve din adamlarının talepleri üzerine yapılmış değişiklikler. 

İLK ANLAŞMA ‘GÖZDEN GEÇİRİLDİ’

Devlet Başkanı Santos, Küba’nın başkenti Havana’da, FARC ve Kolombiya hükümeti arasında yapılan görüşmelerde yeni bir barış anlaşmasına ulaşıldığını ilan ederek “Bu anlaşma Cartagena’da imzaladığımız anlaşmanın gözden geçirilmesinin bir sonucudur. Referandumda ‘evet’ ve ‘hayır’ diyenlerin teklifleri ve kaygıları bu anlaşmaya yansıtılmıştır” dedi. 

Anlaşmayı ilan etmeden önce, referandumda ‘hayır’ kampanyası yürüten eski devlet başkanları Andres Pastrana Arango ve Alvaro Uribe Velez ile eski Dış Ticaret Bakanı Marta Lucia Ramirez de Rincon ile bir toplantı yaptıklarını sosyal medya hesabından da açıklayan Santos, anlaşmanın bugün bu üç isme gönderileceğini de söyledi.

FARC, TÜM MAL VARLIĞINI TESLİM EDECEK

Sputnik’in haberine göre Juan Manuel Santos, referandum sonrası kendilerine iletilen tekliflerin yeni barış anlaşmasına ulaşılmasına katkı sağladığını belirtti. Bu teklifleri ve yeni fikirleri sunanlara teşekkür eden Santos, “Artık bölünmüşlükleri geride bırakmanın vakti geldi. Gücümüzü ve katkımızı barışı inşa etmek için bir araya getirme getirmeliyiz” diye konuştu. 

Örgütün tüm mal varlığını, çatışmadan etkilenenlerin yararına kullanılmak üzere teslim edeceğini söyleyen Santos, ayrıca FARC’ın uyuşturucu üretimi ve ticaretiyle ilgili bütün verileri detaylı ve sorumluluğu üstlenecek şekilde sunacağını dile getirdi. 

Referandumda yürütülen “hayır” kampanyasının en önemli dayanak noktalarını oluşturan, FARC’ın parlamentoda temsil edilmesi ile örgüt mensuplarının toprak ve mülk sahibi olması yönündeki endişelerin giderildiğini söyleyen Santos, bu konuda ayrıntı vermedi. Santos ayrıca “Özel barış mahkemeleri 10 yıl boyunca hizmet verecek ve ilk 2 yıl araştırma taleplerini kabul edecek. Yabancı yargıçlar olmayacak. Yargıçlar, bizim mahkemelerimizden seçilecek ve Kolombiyalılardan oluşacak” dedi. 

BU KEZ REFERANDUMA GİTMEYECEK 

Referandumun bağlayıcılığı yok Kolombiya hükümetinin FARC’la yürüttüğü görüşmelerde örgütün başmüzakerecisi olan Ivan Marquez de sosyal medya hesabından yeni barış anlaşmasıyla ilgili açıklama yaptı. Ekim ayında yapılan referanduma gerek olmadığını kaydeden Marquez, barışın bir hak olduğunu vurguladı. Havana’daki görüşmeler sonrasında da açıklama yapan Marquez, yeni anlaşmayı ‘umudun anlaşması’ olarak nitelendirdi ve “Barışa aşığız, Kolombiya’ya aşığız”. diye konuştu. 
Önceki antlaşmanın aksine yeni antlaşmanın referanduma gönderilmesi beklenmiyor. Santos’un daha fazla ayrılık doğmasına engel olmak amacıyla antlaşmayı doğrudan meclisin önüne sunacağı belirtiliyor. 

Kolombiya’da 2 Ekim’de FARC ile imzalanan barış anlaşması referanduma götürülmüş, yaklaşık 13 milyon Kolombiyalının oy kullandığı referandumda halkın yüzde 50,24’ü anlaşmaya ‘hayır’ demişti. Hükümet referandum sonrası, çatışmanın kurbanları, kilise, siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları ile bir araya gelerek talepleri, FARC’la tekrar müzakere etmek için not etmişti. Taraflarla yapılan 60’a yakın toplantı ve 100 saati bulan çalışma sonrası 57 ayrı konuda 500’e yakın teklif ortaya çıkmıştı. Kolombiya’da yarım yüzyıldan fazla süren çatışma, 260 bine yakın kişinin hayatını kaybetmesine ve 6 milyondan fazla kişinin göç etmesine sebep olmuştu. 

BARIŞ ANTLAŞMASINDA NE DEĞİŞTİ?

FARC-EP ile Kolombiya Hükümeti arasında geçtiğimiz Eylül ayında imzalanan barış antlaşmasının 57 maddesinden 56’ında değişiklikler yapıldı. Telesur haber portalı ve BBC Mundo’ya göre öne çıkanlardan bazıları şöyle: 

ANAYASAL GÜVENCE YOK

*Yeni antlaşma Anayasa’da yer almayacak. Santos, “Sadece insan haklarına dair düzenlemeler Anayasa’da yer alacak” dedi. 

*FARC-EP tüm mal varlığını açıklayacak ve çatışmalı süreçte zarar görmüş olan ‘mağdurlar’ için harcanmak üzere teslim edecek. 

*Barış mahkemesi FARC militanlarına verilecek cezaları ve uygulanacağı yerleri dikkatle seçecek; yaptırımların hayata geçirilmesini periyodik olarak denetleyecek.  

*Sivil toplum örgütleri savcı rolü üstlenmeyecek, suçlamada bulunmayacak; bunun yerine bilgi talebinde bulunacak ve bu talepler yetkililer tarafından yanıtlanacak. 

*Kurulacak Barış Mahkemelerinin tüm hakimleri Kolombiyalı olacak ve sulh mahkemelerinin sahip olduğu yetkilere sahip olacak. 

PATRONLAR VE TOPRAK SAHİPLERİ LEHİNE DÜZENLEME

*Süreçte özel mülkiyete ve mülkiyet hakkına saygı gösterilecek. Bu değişiklik toprakların kamulaştırılmasının zorlaşması anlamına gelecek.  

*Toprak sorununda uzmanlardan oluşan bir komisyon oluşturulacak ve toprak konusunu bu komisyon inceleyecek. 

*Santos, ‘kimi iş adamlarının barış sürecinde ekonomiye dair endişeleri’ olduğunu söylemişti. Buna göre yeni antlaşmanın uygulanmasında 10 yıl boyunca ‘vergi baskısının azaltılması için mali sürdürülebilirliğe’ özen gösterilecek. 

*Özel Barış Yasası (JEP) 10 yıl boyunca yürürlükte olacak ve sadece ilk iki yıl boyuna başvuru kabul edecek. Önceki antlaşmada zaman sınırı bulunmuyordu.

*FARC-EP’in kuracağı siyasi partiye yapılması kararlaştırılan mali yardım –ilk antlaşmada olduğuna göre- yüzde 30 düşürülecek. 

*FARC-EP üyeleri seçimler aracılığıyla siyasi görevler üstlenebilecek fakat Meclisteki 16 geçici koltuk için  

*FARC-EP tarafından kurulacak siyasi partinin üyeleri, Mecliste köylüler ve azınlıklar için ayrılmış kontenjanlar için aday olamayacaklar. 

TOPLUMSAL CİNSİYET VURGUSU OLMAYACAK

*Toplumsal cinsiyet’ ideolojisi’ yeniden ele alındı ve ‘Aile kurumuna saygı’ gerekçesiyle antlaşmada olmamasına karar verildi. Bu değişiklikte dini lider ve kurumların itirazlarının dikkate alındığı görülüyor. ‘Eşitlik’ ve ‘Ayrımcılığa hayır’ ilkeleri yeterli görüldü. Santos ise yaptığı açıklamada ‘zaten önceki antlaşmada da yoktu’ dedi.