Geliri en yüksek ve en düşük iller

Gayrisafi yurt içi hasıladan (GSYH) en yüksek pay 1.3 trilyon lirayla (yüzde 30,7) İstanbul’un olurken, bu ili Ankara ve İzmir izledi. Gelirden en düşük payı alan 3 il ise Bayburt, Ardahan ve Dersim olarak sıralandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 yılına ilişkin İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla verilerini açıkladı.

Buna göre, 2019’da İstanbul 1 trilyon 327 milyar 452 milyon lirayla en yüksek GSYH’ye ulaştı ve toplam hasıladan yüzde 30,7 pay aldı. Bu ili 395 milyar 731 milyon lira ve yüzde 9,2 pay ile Ankara, 263 milyar 38 milyon lira ve yüzde 6,1 pay ile İzmir izledi.

HASILANIN YARISINI 5 İL ALIYOR

GSYH’den en yüksek payı alan ilk beş il, 2019’da toplam hasılanın yüzde 53,7’sini oluşturdu.

İl düzeyinde GSYH hesaplarında son üç sırada 4 milyar 134 milyon lirayla Dersim, 3 milyar 399 milyon lirayla Ardahan ve 2 milyar 840 milyon lirayla Bayburt yer aldı.

Söz konusu dönemde İstanbul kişi başına GSYH’de 86 bin 798 lira ile ilk sırada yer aldı. Bu ili 81 bin 228 lirayla Kocaeli ve 71 bin 27 lirayla Ankara izledi.

İl düzeyinde kişi başına GSYH hesaplamalarında, 18 bin 708 lirayla Van, 17 bin 465 lirayla Şanlıurfa ve 16 bin 727 lirayla Ağrı son üç sırada yer aldı.

Kişi başına GSYH, 2019’da 14 il için Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleşti.

GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2019’da cari fiyatlarla GSYH’den en yüksek payı alan İstanbul, tarım sektörü ve diğer hizmet faaliyetleri hariç, tüm faaliyetlerde de ilk sırada yer aldı.

TARIMDA İLK SIRADA KONYA VAR

Bilgi ve iletişim faaliyetleri toplamı içinde İstanbul’un aldığı pay yüzde 65,4, finans ve sigorta faaliyetleri toplamından aldığı pay yüzde 58,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri toplamından aldığı pay yüzde 46,5, hizmetler sektörü toplamından aldığı pay yüzde 40,5, inşaat sektörü toplamından aldığı pay yüzde 35,6 olarak gerçekleşti.

Konya yüzde 6,1 pay ile tarım, ormancılık, balıkçılık sektöründe 81 içinde ilk sırada yer alırken, Ankara yüzde 29,2 pay ile diğer hizmet faaliyetlerinde zirvede bulundu.

İstanbul, 2019’da hizmetler sektörü toplamından yüzde 40,5 pay alırken, ilin toplam GSYH’si içinde hizmetler sektörünün payı yüzde 32,1 oldu. İstanbul’un toplam GSYH’si içinde sanayi sektörü yüzde 17,1 pay ile ikinci sırada, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 8 pay ile üçüncü sırada yer aldı.

Yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 0,9 arttı. Bir önceki yıla göre 2019’da en yüksek artış gösteren ilk üç il sırasıyla yüzde 12,8 değişim oranı ile Siirt, yüzde 10,6 ile Giresun ve yüzde 9,8 ile Artvin oldu. Bir önceki yıla göre en yüksek azalış gösteren üç il ise sırasıyla yüzde 8,9 değişim oranı ile Zonguldak, yüzde 10,4 ile Kırıkkale ve yüzde 12,5 ile Karabük olarak kayıtlara geçti.

YILLIK ARTIŞA EN BÜYÜK KATKI ANKARA’DAN

Yıllık GSYH’nin, zincirlenmiş hacim endeksiyle bir önceki yıla göre yüzde 0,9 artışına en fazla katkı veren il yüzde 0,43 ile Ankara oldu. Ankara’yı yüzde 0,4 ile İstanbul ve yüzde 0,14 ile Antalya izledi.

Yıllık GYSH büyümesine 2019’da negatif yönlü katkı veren illerin başında yüzde 0,23 ile Kocaeli, yüzde 0,11 ile İzmir, yüzde 0,08 ile Bursa ve Hatay yer aldı. / DUVAR