ABD’den ekonomide iki Türkiye hamlesi

S-400 krizinin tırmandığı bir dönemde, ABD Başkanı Trump'tan Türkiye'ye yönelik iki ekonomik hamle geldi. Trump, geçen yıl Papaz Brunson krizinde Türkiye'ye yaptırım olarak yükselttiği çelik vergisini yeniden yüzde 25'e düşürdü. Ancak Türkiye eş zamanlı olarak, 1975'ten bu yana dahil olduğu ve binlerce ürüne vergi muafiyeti sağlayan GTS isimli Amerikan programından çıkarıldı.

Donald Trump yönetimi, Türkiye ile S-400 krizinin tırmandığı bir dönemde Ankara’ya yönelik iki dikkat çekici ekonomik karar aldı. Trump’ın geçen yılki Papaz Brunson krizinde Türkiye’ye karşı yaptırım olarak yükselttiği çelik vergisi eski haline döndürüldü. Bununla birlikte ABD Türkiye’yi, bazı ülkelere kısmi vergi muafiyeti sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nden (GTS) çıkarma kararı aldı. Türkiye GTS’ye 1975’te dahil edilmişti.

TAŞIT, TAŞIT PARÇASI VE MÜCEVHER GİBİ ÜRÜNLERDE İNDİRİM SAĞLANIYORDU

Washington’dan yapılan açıklamaya göre, Türkiye GTS’den 17 Mayıs 2019 (bugün) itibarıyla çıkarıldı. Söz konusu program, Türkiye dâhil 120 ülkeden binlerce ürünün vergi muafiyetiyle ABD’ye girişini mümkün kılıyordu. Türkiye, ABD’nin en eski ve en büyük ticaret ayrıcalığı programı olan GTS’ye Washington tarafından 1975 yılında dâhil edilmişti. GTS programı kapsamında, 2017’de Türkiye’den ABD’ye 1,66 milyar dolar ihracat gerçekleşti. Bu meblağ, ABD’nin Türkiye’den yaptığı toplam ithalatın yüzde 17,7’sine tekabül ediyor. ABD’nin Türkiye’den GTS kapsamında ithal ettiği ürünler arasında taşıtlar, taşıt parçaları, mücevherat ve kıymetli metaller ön plana çıkıyor.

TÜRKİYE GTS’DEN HANGİ GEREKÇEYLE ÇIKARILDI?

Beyaz Saray, Türkiye’yi GTS’den çıkarma kararına gerekçe olarak ‘ekonomik gelişim düzeyi’ni gösteriyor. ABD Ticaret Temsilciliği geçen Mart ayı başında, Türkiye’nin “ekonomik açıdan yeterince gelişmiş olduğu gerekçesiyle artık GTS programından faydalanmasına gerek olmadığını” belirtmişti. Trump da bu karar hakkında ABD Kongresi’ni bilgilendirdiği mektubunda, Türkiye’nin GTS’ye dâhil edildikten sonra geçen 45 yıl içinde ekonomisinin “büyüdüğünü ve çeşitlendiğini” belirtmişti.

BRUNSON YAPTIRIMINDAN GERİ ADIM

Öte yandan, dün açıklanan diğer kararla ABD, Papaz Andrew Brunson’ın tutukluluğu nedeniyle geçen yaz Türkiye’ye çelik ve alüminyum ithalatında vergiyi yüzde 25’ten yüzde 50’ye yükseltme kararından kısmen geri adım atmış oldu. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, çelik vergisinin yeniden yüzde 25’e düşürüldüğü belirtildi. Açıklamada, “Ulusal güvenliğimize yönelik tehdide karşılık, şu aşamada, birçok ülkeye uyguladığımız yüzde 25’lik gümrük vergisini sürdürmek gerekli ve uygun olacaktır” denildi.

Trump yaptırım kararını geçen yıl Twitter’dan “Para birimleri olan Türk Lirası bizim çok güçlü Dolarımız karşısında hızla değer kaybederken, biraz evvel, Türkiye’ye yönelik çelik ve alüminyum gümrük vergilerinin iki katına çıkarılması için talimat verdim! Alüminyum vergisi artık yüzde 20, çelik vergisi yüzde 50 olacak. Türkiye ile ilişkilerimiz şu an iyi değil!” sözleriyle duyurmuştu. (Dış Haberler)