750 yıllık çiniler asitle kazındı

Evliya Çelebi’nin 'Benzeri bir daha asla yapılamaz' dediği Gökmedrese çinileri asitle temizlenmek istenince, bir tarih yok edildi.

Selçuklu döneminin önemli eserlerinden 750 yıllık Sivas Gökmedrese’nin minarelerinde ve minare kaidesinde yer alan mozaik tekniğiyle dekore edilmiş geometrik motifli Selçuklu çinilerinin asitle temizlenerek yok olmasının ardından maviye boyandığı ortaya çıktı.

Cumhuriyet gazetesinden Ceren Çıplak’ın haberine göre, yaklaşık 20 yıldır restorasyonu süren Sivas Gökmedrese Camisi’ni yerinde gören sanat tarihçisi Şennur Şentürk, çinilerin kötü restorasyon nedeniyle tamamen yok olduğunu belirtti. Şentürk, “Zaman içinde bakımsızlık, kötü restorasyonlar nedeniyle de çiniler tamamen yok olmuş, en son da hâlâ sürmekte olan restorasyonda da bu alanlar asitle temizlenerek mavi boya ile boyanmış ve içler acısı bir görünüm almış” dedi. Şentürk, onarımını çini restorasyonu yapan uzmanlar tarafından yapılması gerektiğini, bünyesinde uzman restoratör bulundurmayan herhangi bir inşaat şirketinin böyle bir restorasyonu yapamayacağını da sözlerine ekledi.

ATIL RESTORASYON

Şentürk, Sivas Gökmedrese Camisi’nin, taç kapısının, çifte minarelerinin ve dönemin firuze renkli Selçuklu çinileriyle, kabartma taş süslemeleriyle kült eserlerden birisi olduğunu belirterek Türk sanatında, dünya kültür mirasında önemli bir yeri olduğuna değindi. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında 1271 yılnda vezir Sahip Ata tarafından yaptırılan ve zamanla tahribata uğrayan Sivas Gökmedrese Camii’nin uzun süredir atıl bir restorasyon geçirdiği ve duvar taşlarında da kötü restorasyon uygulandığı görülmekte.

Türk İslam sanatı okuyan, 35 yıldır da kendi alanında uzman olarak çalışan Şentürk, “Çok üzüldüm, içim sızladı. 25-30 yıl önce gördüğümde bu çiniler böyle kötü değildi. Gökmedrese kentin ortasında yanlış ameliyat yapılıp terk edilmiş bir hasta gibi duruyor ve gelen geçenin içini acıtıyor” dedi.

Şentürk, çevredeki halkın da ağır aksak yürüyen restorasyondan rahatsız olduğunu belirtti.

Konuyla ilgili olarak görüşüne başvurulan Cumhuriyet gazetesi yazarı Özgen Acar da “Evliya Çelebi’nin ‘Benzeri bir daha asla yapılamaz!’ dediği 750 yıllık Gökmedrese çinilerine onarım soy kıyımı uygulandığı ortaya çıktı. Timur’un hayranlık duyduğu Gökmedrese, turkuaz renkli çinilerden adını almıştı. Uzmanlık gerektiren onarım, bakım işlerini bilgisiz kuruluşlara verenlerden hesap sorulmalıdır” dedi.