5 yıllık dul ve yetim maaşı alabilirsiniz

Dul ve yetim maaşında toplumda bilgi eksikliği olduğu için birçok kişi bu hakkını kullanmıyor. Gerekli şartları taşıyanların başvuru yapmaları halinde geriye dönük 5 yıllık maaş alması mümkün…

Dul ve yetim aylıkları toplumda en çok merak edilen konuların başında geliyor. Ancak, hak sahipleri konuyu yeterince bilmediği için mağdur oluyor. Şu anda bu hakkını öğrenen geriye dönük 5 yıllık toplu ödeme alabilir.

Yasaya göre; dul, evlilik birlikteliği içinde eşini kaybedenlere deniyor. Bu tanım daha çok kadınlar için kullanılıyor. Ama, sosyal güvenlikte dul kavramı kadın ve erkek içinde geçerli. Yani her iki cinsiyete sağlanan haklar eşit. Bu haklar yasanın karmaşık olmasından pek de iyi anlaşılamıyor ve çoğu kişi de hakkını zamanında alamıyor.

KİMLER YARARLANABİLİR?

Posta’dan Bilal Emin Turan’ın yazısına göre, eşi vefat edenlere dul maaşı bağlanması için bazı kriterleri yerine getirmek gerekiyor. Bunlardan birincisi vefat eden eşin, mevzuatta yer alan prim gün sayısına sahip olması. Yasa gereği sigortalının vefatı halinde en az 900 gün primi varsa ve beş yıldır sigortalı ise hak sahiplerine talepleri halinde maaş bağlanıyor. Tabi burada kritik bir tarih var.

Sigortalının vefatı 1 Ekim 2008 sonrası ise her türlü borçlanmalar dahil en az 1800 gün ile maaş bağlanır. Sigortalının vefatı 1 Ekim 2008 öncesi ise dul maaşının bağlanması için her türlü borçlanmalar dahil en az 900 gün ve 5 yıllık sigortalılık süresi olması yetiyor. Eğer ölen sigortalının yeterli prim ve çalışma süresi yoksa hak sahibine maaş bağlanmıyor.

BAŞVURU ŞART

Dul maaşında başvuru şart. Çoğu bu haktan haberdar olmadığı için mağdur. Ama bu hakkı almak için zaman sınırlamasının olmadığını unutmayın. Ancak, maaş talep edildikten sonra hakkın doğduğu tarihten geriye doğru 5 yıllık maaş alınabiliyor. Eğer medeni haliniz değişmediyse dul maaşı hakını yeni öğrendiyseniz geriye dönük bu 5 yıllık birikmiş maaşı toplu alabilirsiniz.

Ölen eşin ve ölen anne-babanın sigorta statüsü farklı ise ölüm tarihlerine göre iki maaş veya tek maaş ödenmesi söz konusu olabiliyor. Sigortalılık statüsü (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) farklı, eş ve anne-babanın ikisi de 1 Ekim 2008 tarihinden önce ölmüşse iki maaş bağlanıyor. Eş ve anne-babadan biri 1 Ekim 2008’den önce diğeri 1 Ekim 2008’den sonra ölmüşse yine iki maaş hakkı var.

Eğer iki ölüm 1 Ekim 2008’den sonra ise sadece bir maaş ödeniyor. Ancak ölümlerin ikisi de 1 Ekim 2008 sonrası olsa bile sigorta statüsü farklı olması koşuluyla istisnai olarak memur kızı veya memur eşi iki maaş alabiliyor. Örneğin, eşi memur emeklisi, babası SSK veya Bağkur emeklisi olan kadınlar için eşin ve babanın ölüm tarihinin önemi yok. Her halde iki maaş alma hakları var. / DUVAR