Demirtaş: Bu rejime rekabetçi otoriterizm denir

HDP önceki dönem Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın tutuksuz yargılandığı ana davaya devam edildi. Demirtaş, anayasal düzenin tasfiye edilerek 'rekabetçi otoriterizm'in inşa edildiğini anlattı: "Buna ‘diktatörlük’ diyemeyiz literatürde. Çünkü halen seçim yapılıyor. Ama rekabetçi otoriterizmde seçimlerin tamamı otoriter liderin kazanması üzerine inşa edilir." Demirtaş, devlet içinde 'paralel yapı'dan daha tehlikeli bir yapı oluşturulduğunu söyledi.

HDP’nin önceki dönem Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın tutuksuz yargılandığı ana davaya Ankara 19’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Demirtaş,  33 dosyanın birleşmesiyle oluşturulan ve AİHM’nin Türkiye’yi mahkum ettiği ana dava dosyasında karartma uygulandığını söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önünün açılması ve muhalefetin tasfiyesi için tutuklandıklarını anlatan Demirtaş, anayasa düzenin değiştirilerek ‘rekabetçi otoriterizmin’ inşa edildiğini söyledi.

Sincan Cezaevi Kampüsü’nde görülen duruşmaya Demirtaş, bulunduğu Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi’nden Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile katıldı. Duruşmanın sabah oturumu öncesinde yoğun güvenlik önlemleri altında izleyiciler salona atıldı. HDP Milletvekilleri Mithat Sancar, Mehmet Rüştü Tiryaki, Murat Çepni, Zeynel Özel, Tülay Hatimoğulları, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, SYKP Eş Genel Başkanı Canan Yüce ile HDP il, ilçe yöneticileri izleyici olarak katıldı.

‘TUTUKLANDIM DA HABERİM Mİ YOK?’

Önceki duruşmalarda olduğu gibi basın kartı bulunmayan bazı gazeteciler ve Danimarka, Hollanda büyükelçiliklerinden gelen diplomatlar salona alınmadı. HDP’li milletvekillerinin de takip ettiği duruşmanın sabah bölümünde avukatlar, usul itirazlarını dile getirdi. Duruşmada, mahkeme başkanının “tutuklu sanık” ifadesini kullanması üzerine araya giren Demirtaş, başka bir dosyadan tutuklu bulunduğunu, yargılandığı ana dava olan bu dosyadan tahliye olduğunu anımsatarak, “Tutuklandım da haberim mi yok?” dedi. Espriyle müdahalede bulunan Demirtaş’a, mahkeme başkanı, “Başka dosyadan tutuklu bulunmayı kast ettim” yanıtını verdi.

Savunmasına yabancı heyetin içeri alınmamasını eleştirerek başlayan Demirtaş daha sonra UYAP sisteminde avukatlarının göremediği evraklara dair eleştiride bulundu.

‘DEMİRTAŞ-YÜKSEKDAĞ MASASI YAPIYOR’

Demirtaş, şunları söyledi: “Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ve ona bağlı savcılar benimle ilgili tüm dosyalara talimatları doğrultusunda herhangi bir katiple çok rahat bir şekilde ulaşabilirken, dosyaya giren çıkan her türlü evrakı adliye sarayında çok rahat görülebilirken, hatta UYAP portalında sadece savcıların görebileceği, avukatların göremeyeceği, sadece heyetin görebileceği UYAP portalında daha geniş bir ulaşma imkanı sağlanırken avukatlara duruşma başladığı andan itibaren fiili bir kısıtlılık uygulanmaktadır. Şimdi okuduğunuz örneğin bilirkişi raporları eğer UYAP’a işlenmiş olsaydı beni ziyarete gelen avukatlar onun birer çıktısını bana getireceklerdi, ben de onu okuyacaktım, hazırlığımı yapacaktım vs. Dolayısıyla silahların eşitliği ilkesi gereğince Cumhuriyet Başsavcılığı fiziki olarak veya UYAP’tan dosyanın bütün safahatına hakim olurken, ulaşırken avukatlarım ulaşamamaktadır. Dosyama iki duruşma arası karartma uygulanıyor, açık bir karartma uygulanıyor. Bunun Adalet Bakanlığı talimatıyla olduğuna dair şüphelerim, iddialarım var. İleride de bunu belgelemeye çalışacağız. Bu dosyanın herkesin, özellikle avukatların göremeyeceği şekilde bir karartma uygulanması Adalet Bakanlığı UYAP sisteminin güncellenmeye başlaması ile gündeme gelmiştir. Görünen o ki hem Saray’da hem Adalet Bakanlığında kurulan Demirtaş – Yüksekdağ Masası böylesi bir uygulama sürdürüyor. Bu da dava evraklarına delillere ulaşmamızı imkansız ya da zor hale getiriyor. Bu adil yargılanma hakkı ihlalidir. Açık bir şekilde savunma hakkının kısıtlanmasıdır. Bunu da ayrıca belirtmiş olayım.”

‘HEYETİN YARGILAMASINA GEREK YOK’

Tahliyesinin verildiği celsede savunmanın yapılmış olmasına karar verildiğine dikkati çeken Demirtaş, savunmada eksik kaldığı yerleri tamamlayacağını belirtti. Demirtaş, “Çünkü 3, 5, 11, 12. fezlekelerde onunla ilgili ne söyleyeceğimi merak etmeyen bir heyetin, sanığın bu konuyla ilgili ne söyleyeceğini merak etmeyen bir heyetin yargılama yapmasına gerek kalmaz. Umut ediyorum ki ara kararınız savunma hakkımın avukatların mazeretleri nedeniyle kısıtlanmasının en azından taleplerimiz doğrultusunda yeniden gözden geçirilerek bir savunma hakkı kısıtlanmasına mahkemenizin mahal vermediğinin belirtilmesini umut ediyorum” diye konuştu.

‘SÖZ HAKKIMI KESMEYİN’

“Dediğim gibi beni fiili olarak, hakkımdaki her suçlamaya siz kısıtlamaya çalışsanız da cevap veririm” diyen Demirtaş, şöyle devam etti: “Ne zaman ki siz şunu yazarsanız: ‘Selahattin Demirtaş’ın susturulmasına karar verilmiştir’ diye bir karar yazarsanız söz veriyorum ondan sonra konuşmayacağım, mütalaa için dosyayı tebliğ edebilirsiniz. Ama bunun dışında benim söz hakkımı savunma hakkımı kesmeyin, çünkü bu dosyanın ne olduğu sadece Türkiye’de değil Avrupa’da ve dünyanın birçok yerinde tartışılırken hiç değilse bırakın sözümüzü söyleyeyim. Hakkımızda kamuoyunda canlı yayınlarda o kadar suçlama yapılırken biz de hiç değilse mahkeme salonlarında avukatlarım ile birlikte cevaplarımızı vermiş olalım. Mahkemenizden özellikle istirhamımdır. Bu konudaki talepler de yargılamayı ne uzatır ne zora sokar, tansiyonu düşürür, ben de savunmama devam ederim.”

‘AİHS 18 İHLAL EDİLİYOR’

Selahattin Demirtaş, duruşmaya verilen aranın ardından savunmasına devam etti. Demirtaş özetle şunları söyledi: “Bu davada arkadaşlarımızla en çok tartıştığımız mevzu, davanın daha ilk anından itibaren yani fezlekeler düzenlenirken, iddianameler düzenlenirken, tutuklanma aşaması, kovuşturma aşaması da dahil her aşamada ayrı ayrı gizli bir amaç güdüldüğüne, yani Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 18’inci maddesinin farklı gerekçelerle farklı zamanlarda ihlal edildiğine dair iddialarımız var.
Bu aslında 500 sayfalık iddianamenin bizim açımızdan, savunma açısından en önemli başlığıdır. Yani TMK 7/2 ihlal edildi mi, edilmedi mi? Örgüt üyeliği, yöneticiliği vesaire bütün bunlar oldu mu, olmadı mı? tartışmasından çok daha önemlidir. Çünkü bütün dava zaten bunun üzerine kuruludur. O nedenle ben her savunmamda ısrarla altını çizerek belirtmek isterim ki, bu yargılama da halen AİHS’nin 18’inci maddesinde belirtilen sözleşmenin, sözleşmede belirtilen amaçlar dışında kısıtlanmasının ihlali devam ediyor.”

‘MUHALEFETİN TASFİYE EDİLMESİ İÇİN’

“AİHM’in ‘ihlal’ kararı şartları halen devam ediyor. O karar; haksız tutuklamanın, tutuklama saikinin siyasi olduğuna dairdi. Şimdi yargılamanın her aşamasının da aynı saiklerle devam ettiğine dair iddialarımız var. Yani şu anda şu duruşma salonunda hepimizin bir arada bulunma amacı bir yargılama yapmak değil. Ben sanık olarak, avukatlarım savunma, siz de iddia makamı olarak bir yargılama yapma amacıyla burada toplanmış değiliz. İktidarın, AKP hükümetinin ve özellikle AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın siyasi hedeflerinin gerçekleşmesi için, onun önünün açılması için, onun siyasi hedeflerinin hayata geçirilebilmesi açısından muhalefetin tasfiye edilmesi için yapılmış çalışmalardan biridir bu toplantı.”

‘AİHM’DE BU DOSYA DAHA ÇOK TARTIŞILACAK’

“AİHM Büyük Daire’de ben yargılanmadım, çünkü biz başvurucuyduk. Siz yargılandınız, sizin kararlarınız yargılandı. Hükümetle birlikte ilk bizi gözaltına alan savcıdan itibaren bu sürece dahil olmuş bütün yargı mensuplarının yargısal faaliyeti yargılandı orada. Dolayısıyla fezlekelerimin her birinin hazırlanma amacı gizli bir siyasal amaç taşımaktadır. Üstü de yargısal faaliyetlerle örtülmeye çalışılmaktadır. Anayasa Mahkemesi’nde, Yargıtay aşamasında, istinafı geçiyorum. İstinaf artık benim dosyalarımı incelemiyor bile, sadece onaylıyorlar ve AİHM’de bu dosya daha çok tartışılacak. Çünkü bu sadece Selahattin Demirtaş’ın kişi olarak yargılandığı bir dosya değil, Figen Yüksekdağ’ın dosyası, İdris Baluken’in, Çağlar Demirel gibi partimizin sözcülerinin, etkili isimlerinin, milletvekillerinin yargılandığı dosyalardır. Belediye başkanları da dahil.”

‘ANAYASAL YÖNETİM MODELİ ANAYASAYA AYKIRI ŞEKİLDE FESHEDİLDİ’

“Biz anayasal düzene mi karşı çıktık, anayasal düzeni değiştirmeye mi çalıştık? Şu anda anayasal düzen tasfiye ediliyor. Anayasal düzen ortadan kaldırılıyor. Tek adam rejimi kuruluyor. Buna ‘diktatörlük’ diyemeyiz literatürde. Daha çok ‘rekabetçi otoriterizm’ olarak siyasi literatürde tanımlanabilir. Neden? Çünkü halen seçim yapılıyor, seçimlerin yapılma ihtimali var. Ama rekabetçi otoriterizmde seçimlerin tamamı otoriter liderin kazanması üzerine inşa edilir. Geri kalan her şey tasfiye edilir. Seçim garantiye alınır, göstermelik seçimler yapılır. Siyaset biliminde buna, bu rejime ‘rekabetçi otoriterizm’ denilir. Peki, bu Türkiye Cumhuriyeti’nin, 1982’de kabul edilmiş ve birçok değişikliğe uğramasına rağmen, ‘demokratik, sosyal, laik hukuk devleti’ olarak tanımlanan Türkiye Cumhuriyeti devletinin idari rejimi midir ya da resmi politik görüşü müdür Anayasa’nın? Değildir. Türkiye Cumhuriyeti devleti eksiğiyle, yanlışıyla fazlasıyla bir hukuk devleti olarak tanımlanır, bir cumhuriyet olarak tanımlanır ve yapılan son değişiklikle birlikte Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi ile yönetildiği tanımlanır. Yani rejim Cumhuriyet’tir, idari model Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’dir. Aynı zamanda tek parlamentolu bir parlamentosu da vardır. Şimdi bu anayasal yönetim modeli anayasaya aykırı bir şekilde feshedilmiş durumda. Fiili olarak, defacto tek adam rejimine geçiliyor. Bunun önündeki engeller ne? Muhalefet. Her yönüyle muhalefet, sadece HDP değil. Yani tek adam rejiminin kurulmasına, inşa edilmesine, kurumsallaşmasına, kalıcı hale gelmesine karşı çıkan herkes hedefe konulmuş durumda.”

‘KAOS DÜZENİ VEYA KAOS DÜZENSİZLİĞİ İKAME EDİLİYOR’

“Bunu nasıl başarabiliyor peki tek adam? Tarihte çok örnekleri var ama ülkemizde şu anda bunu sürdürebiliyor olmasının nedeni 15 Temmuz darbe girişiminin yarattığı şok ortamı, onun yarattığı travma. 15 Temmuz sonrası devlet kurumlarının far görmüş tavşan gibi refüze olması, şoka girmesi, donup kalması ve kurum olmaktan çıkmasıdır. Devlet artık 15 Temmuz’dan sonra yeniden inşa edilmemiştir. Bütün kurumları tasfiye edilmiş, oluşan boşluktan yeni bir yönetim anlayışı ile inşa edilmiyor. Dikkatinize çekeyim. Bir düzen inşa edilmiyor. Kaos düzeni veya kaos düzensizliği diyelim aslında yerine ikame ediliyor. Bu rejimin ya da kaos düzeninin Anayasal Cumhuriyet düzeninin yerine ikame edilmesi için açılmış davalardır. Recep Tayyip Erdoğan’ın önüne engel olarak çıkan herkes; bu bir muhtar da olabilir, bir partinin başkanı, eş genel başkanı da olabilir. Bu bir eski başbakan, cumhurbaşkanı da olabilir, bu bir yargı üyesi olabilir, medya mensubu olabilir, üniversite öğrencisi olabilir hiç fark etmez. Sistem, tamamının bastırılması üzerine kuruludur.

Peki bunun mekanizmaları nedir? Mekanizmaları şudur. Yakın tarihte biz darbe davalarıyla birlikte ortaya çıkınca gördük. Bunlara Cemaat davası demiyorum. Darbe davası diyorum. Çünkü Cemaate selam vermiş herkes veya sempati duymuş, içinde olmuş herkes suçlu değil, herkes darbeci de değil bana göre. Öyle de bakmıyorum.”

‘ESKİSİNDEN DAHA TEHLİKELİ BİR YAPI OLUŞTURULDU’

“Darbe suçuna bulaşmış herkes suçludur, yargılanır, cezasını alır. Fakat o davalardan ortaya çıktı ki; bu paralel yapılanma neyse, şu anda AKP, devlet içerisinde, kendisine bağlı, bakın devlete bağlı değil, bir partiye bağlı, bir kişiye bağlı, eskisinden çok daha tehlikeli bir yapı oluşturmuş. Bunun yargı ayağı var. Mevcut tek adam rejiminin, rekabetçi otoriterizm dediğimiz ve anayasayı ihlal suçunu oluşturan bu örgütün, devlet içine çöreklenmiş bu örgütün yargı ayağı var, medya ayağı var, işverenler ayağı var, bürokrasi ayağı var. İddia ediyorum, yarın hukuk devleti işlemeye başladığında bir savcı bunları delilleriyle ortaya koyacak ve yine iddia ediyorum aralarından pişmanlık belirtenler çıkacak. Ki şimdiden başlamış pişmanlık belirtileri. Sadece, dilekçe verecek bir yargı makamı olmadığı için yargıya yansımıyor. Bu medya merkezinin yönetildiği yer, Saray’daki İletişim Başkanlığı’dır. Bu merkeze bağlı kişiler açık oturum programlarına çıkarılır. Bunların telefonlarına mesaj gönderilir. Kanalları aynı anda değiştirirseniz görürsünüz, telefonlarına mesaj aynı anda gelir bunların. Hepsi hızla telefonlarına bakarlar. Bir dakika sonra, üç ayrı kanalda olmalarına rağmen aynı şeyi söylemeye başlarlar. Onlara gelen talimatlardan biri de, ‘Demirtaş’ı terörist ilan edin, katil ilan edin, onun tutuksuz yargılanması gerektiğini söyleyen herkesi düşman ilan edin’ türü mesajlarıdır.”

‘BİR GÜN BELGESİ DE ÇIKACAK’

“Elimde belge yok ama emin olun, bir gün belgesi de çıkacak. Bunun bir de yargı ayağı var. İçinde başsavcılar var, Cumhurbaşkanı’nın avukatları var. Özellikle de Sulh Ceza Hakimleri var. Hepsini kast etmiyorum. Avukatlarımın şikayetleri var HSK’de. HSK dikkate almıyor, tabii ki almaz. Öyle safiyane bir beklentimiz de yok.”

‘TUTUKLAMA KARARI VEREN YARGICI HASTANEDEN TELEFONLA GETİRTTİLER’

“Kamuoyu bilsin diye söylüyorum, o gün [ikinci tutuklanma] nöbetçi olmayan bir yargıç hastanedeyken telefonla aranıp ‘Acele geleceksiniz’ deniliyor. Bu yargıç hastanede, kayıtları var. Nöbetçi değil. Geliyor, ben ve Figen Yüksekdağ hakkında tutuklama kararı çıkarıyor.”

Duruşmaya yarın devam edilecek.

AİHM TAHLİYE KARARI VERMİŞTİ

Demirtaş’ın dosyasının AİHM Büyük Daire’de görüşülmesine günler kala Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi oy birliğiyle tahliye kararı vermişti. Avukatların, tutukluluk süresini kesinleşen cezadan mahsup etme ve tahliye talebinin ardından. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ana dava kapsamındaki farklı bir dosyayı gündeme getirerek Demirtaş ve Yüksekdağ hakkında ana davada hakkında yargılandıkları ‘6-8 Ekim olayları’ndan tutuklama istemişti. Tutuklama talebinin ardından Demirtaş ve Yüksekdağ hakkında tutuklama kararı verilmişti.  / DUVAR