İslami finans kuruluşlarının faizsiz finans uygulamaları konusunda denetleme standartlarını belirleyen kurallar Resmi Gazete’de yayımlandı. Etik kurallarda denetçilerin görevlerini yaparken 'Allah-u Teala'dan korkmaları' gerektiğine vurgu yapıldı, fıkıh kurallarına uygun hareket etmeleri istendi. CHP'li Faik Öztrak "Denetim elemanlarının uyacağı etik kurallar tamamen fıkha dayandırılmış. Denetimin etik ilkeleri ile fıkhın ne ilgisi var? Yoksa Türkiye ikili hukuk sistemine geçti de milletimizin mi haberi yok?" dedi.
Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), 27 Eylül 2017 tarihinde İslami Finans Kuruluşları Muhasebe ve Denetim Kuruluşu (AAOIFI) arasında faizsiz finans sektörüne ilişkin muhasebe, denetim, etik ve yönetişim standartlarının mevzuata kazandırılması amacıyla bir telif anlaşması imzaladı. İmzalanan bu anlaşmayla Türkiye’de faaliyet gösteren faizsiz finans kuruluşlarının finansal tablolarında gerçeğe ve ihtiyaca uygun bilginin sunulması ve bu kuruluşların finansal tablolarının faizsiz finans muhasebe standartları ile Fıkhî ilke ve kurallara uygun olarak doğru ve gerçeğe uygun bir görünüm sağlayıp sağlamadığı konusunda kullanıcılara bir güvence verilmesi hedefleniyor.
Bu kapsamda, AAOIFI tarafından yayımlanan Faizsiz Finans Denetim Standartlarının (FFDS’ler) mevzuata kazandırılması amacıyla KGK tarafından 1 Etik Kurallar ile 6 Faizsiz Finans Denetim Standardı Resmî Gazetede yayımlandı.
‘Faizsiz Finans Kuruluşlarının Bağımsız Denetimini Yürüten Etik Kurallar’ başlığını taşıyan Giriş bölümü şöyle başladı: “Muhasebe, İslam dinini Farz-ı Kifaye olarak gerekli kıldığı mesleklerden biridir.”
Etik kuralların anlatıldığı ilerleyen bölümlerde de Kur’an-ı Kerim’den pek çok ayete yer verildi.
‘Bağımsız Denetimin Amacı ve İlkeleri’, ‘Bağımsız Denetçi Raporu’, ‘Bağımsız Denetim Sözleşmesinin Şartları’, ‘Bağımsız Denetçi Tarafından Fıkhi İlke ve Kurallara Uygunluğun Test Edilmesi’, ‘Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hata ve Hileye İlişkin Sorumlulukları’ ile ‘Fıkhi Denetim (Faizsiz Finans Kuruluşlarının Fıkhi İlke ve Kurallara Uygunluk Sağlamasına Yönelik Güvence Denetimi)’ gibi konu başlıklarının yer aldığı metinde “İslami bakış açısıyla denetçilerin uyacağı etik kurallar, temel olarak İslam inancının ve Fıkfın ilke ve kurallarına dayanır” ifadesi yer aldı.
Etik ilkelerin dinin ayrılmaz bir parçası olduğuna vurgu yapılan metinde etik ilkelerin dini dayanakları şöyle sıralandı:
“Dürüstlük, insanın yeryüzündeki halifeliği ilkesi, ihlas, takva, erdemli olma ve eşini mükemmel yapma, Allah-u Teala korkusuyla davranma ve Allah-u Teala’ya hesap verilecek olması.”
Metinde geçen kurallardan bazıları şöyle:
– Allah-u Teala’ya hesap verilecek olması Allah-u Teala’nın yapılan tüm işleri gördüğü, küçük ve büyük her davranış için Kıyamet Günü’nde Allah-u Teala’ya hesap vereceği inancıdır. Bu sebeple denetçi, Allah-u Teala’nın kendisini cezalandırabileceği her şeyden kaçınarak buna karşı önlemler almalıdır.
– Denetçi, üstlerinin veya diğer insanların görüşü ne olursa olsun Allah-u Teala korkusuyla hareket etmelidir.
– Hadis-i Şerifte şöyle buyrulmaktadır: Nerede olursan ol Allah’tan kork. Kötülük yaparsan peşinden iyilik yap ki kötülüğü silip süpürsün.
FAİK ÖZTRAK: DİN İSTİSMAR EDİLİYOR
CHP Sözcüsü Faik Öztrak, “Bu denetim elemanlarının uyacağı etik kurallar tamamen fıkha dayandırılmış. Denetimin etik ilkeleri ile fıkhın ne ilgisi var? Yoksa Türkiye ikili hukuk sistemine geçti de milletimizin mi haberi yok?” dedi.
Yapılanın dini ve inancı istismar etmek olduğunu ileri süren Öztrak, “İktidar oy kaybettikçe bu tür sonuç getirmeyecek olan istismarlara yeltenmeye kalkmaktadır. Bunu son derece yanlış buluyoruz. Mesleki kuruluşları bu düzenlemelerle ilgili olarak itirazlarını yapmak üzere göreve davet ediyoruz.” ifadesine yer verdi.
CEZAYİR’DE KURULDU
İslami Finansal Kuruluşlar için Mali Muhasebe Organizasyonu olarak bilinen İslami Mali Kuruluşlar Muhasebe ve Denetleme Kurumu (AAOIFI), İslami finansal kuruluşlar tarafından, 1990 yılında Cezayir’de kurulmuş. AAOIFI, Bahreyn’de uluslararası özerk kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kayıtlı. Şeriat’a uygun olarak uluslararası İslami finans uygulamaları ve finansal raporlamanın standartlaştırılması ve uyumlaştırılması amacıyla çalışıyor. KGK 2011 yılında Başbakanlıkla ilişkili idari özerkliğe sahip bağımsız bir üst kurul. / DUVAR