Türmen: Karar bizi bağlamaz diye bir şey yok

AİHM eski yargıcı Prof. Dr. Rıza Türmen, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın AİHM'in Demirtaş'a ilişkin verdiği hükmün ardından söylediği 'Bizi bağlamaz' sözlerini değerlendirerek üye devletler için kararın bağlayıcı olduğunu hatırlattı. Türmen "Türkiye hukuk devleti ise kararı uygulaması gerekir" dedi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) önceki dönem Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın tutukluluk haline son verilmesine karar veren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM),  hükmünü tanımayacağını belirten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tutumunu AİHM eski yargıcı Rıza Türmen değerlendirdi.

‘KARAR BİRÇOK İLKİ BARINDIRIYOR’

Kararın önemine dikkat çeken ve birçok ilki içerisinde barındırdığını ifade eden Türmen, “18’inci maddeden ihlal verirken bunu tutukluğun devamıyla birleştirerek vermesi ilk defa oluyor. Demirtaş’ın tutukluluğunun devamı aslında 18’inci maddede yazıldığı gibi Türkiye’deki demokrasinin işlemediğini gösteriyor. Siyasi nedenlerle tutukluluğuna karar verildiği, yargının bağımsız olmadığı gibi sonuçlar ortaya çıkıyor. Mahkeme bu sonuçlara varıyor. Burada önemli olan 18’inci maddeden ihlal yönünde karar verilmesi. AİHM aynı zamanda kendi savunduğu demokrasi, hukukun üstünlüğü ilkesini savunuyor. Bu anlamda bir de işin siyasi yanını ele alıyor. Türkiye’deki yargı ve demokrasi ile ilgili siyasi ortamı ele alıyor. Bunlara dayanarak 18’inci maddeden ihlal olduğu yönünde karar veriyor.” dedi.

AİHS’ye de değinen Türmen şöyle devam etti; “Tabi bir başka önemli olan da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 46’ncı maddesi ile söylenen. Bu madde her zaman kullanılmayan bir maddedir. AİHM bir ihlali tespit eder ve ondan sonra bu ihlalin nasıl ortadan kaldırılacağını, nasıl karar uygulanacağı devlete kalmıştır. Ve bu kararın uygulanıp uygulanmadığını Bakanlar Komitesi denetler. AİHM kimi davalarda sadece ihlal yönünde bir karar verir ve mesele ile ilişkisini keser. Ama bazı önemli davalarda yani bu davada olduğu gibi ihlal kararıyla birlikte ne yapılması gerektiğini de söyler. AİHM, ‘Demirtaş derhal serbest bırakılmalıdır. Bu ihlale en kısa zamanda son verilmesi gerekir’ diyor. Bu çok açık ve bu kararı uygulamak gerekiyor. Sözleşmeye taraf devletler AİHM’in kararlarına uymak zorundadır. AİHM kararları onlar bakımından bağlayıcıdır. Böyle bir yükümlülükleri vardır.”

‘KARARIN UYGULANMAMASI YENİ BİR İHLALDİR’

Kararın uygulanmamasının yeni bir ihlal olacağını sözlerine ekleyen Türmen, bu durumda Türkiye’ye yönelik baskıların artacağını belirterek, şöyle konuştu: “Siyasi ve hukuki baskılar olur. Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi, Bakanlar Komitesi kararı uygulatmak için gerekli tedbirler alır, bu kararın uygulanması için ne yapılması gerekiyorsa o yapılır.”

Türmen, değerlendirmelerini “Türkiye hukuk devleti ise kararı uygulaması gerekir” sözüyle sonlandırdı. (Kaynak: MA)