Dikkat: İttifak oyu başka partiye gidebilir!

24 Haziran seçimleri için son iki gün. İttifaklar nedeniyle pusulada mührün vurulduğu yer önemli.

Anayasa değişikliğiyle getirilen yeni sisteme geçilecek seçimlerde, ilk kez ittifak uygulaması nedeniyle seçmenlerin oy kullanırken önceki seçimlerden farklı olarak çok daha dikkatli olması gerekiyor.

Oy kullanırken dikkat edilmesi gereken kuralların başında mührün nereye vurulacağı geliyor. Seçmenin ittifak partilerinden birine vurduğu mühür o partinin oyu sayılacak, ittifak sütununda birden fazla partiye vurulan mühür ise ‘ortak oy’ sayılacak.

Cumhuriyet’ten Emine Kaplan’ın haberine göre, 24 Haziran’da yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimiyle ilgili olarak oy kullanma işlemi, oy pusulalarının geçerli olup olmayacağı, oy tasnifi ve milletvekili dağılımı şöyle olacak:

İKİ PUSULADA TEK ZARF: Seçmene Cumhurbaşkanlığı seçimi ve milletvekili seçimi için iki ayrı pusula verilecek. Cumhurbaşkanlığı seçimi oy pusulasında adayların isimleri ve fotoğrafları yer alacak. Milletvekili seçimi oy pusulasında ise ittifak yapan partiler ve seçime bağımsız giren partilerin amblemleri, isimleri ve milletvekili aday listeleri olacak. Cumhur ittifakında yer alan AKP ve MHP ile millet ittifakında yer alan CHP, İyi Parti ve SP, ittifaklarının adı altında tek sütunda yer alacak. İki pusula aynı zarfa konarak sandığa atılacak.

MÜHRÜN YERİ ÖNEMLİ: Mührün yeri önemli: Seçmenin ittifak partilerinden birine vurduğu mühür o partinin oyu sayılacak, ittifak sütununda birden fazla partiye vurulan mühür ise ‘ortak oy’ sayılacak. Seçmen, ittifak içinde kendi partisine oy vererek vekil sayısını artırabilecek, ancak yanlışlıkla ya da karıştırarak birden fazla partiye mühür vurarak ortak oyu artırması kendi partisinin aleyhine olacak. Ortak oylar, aldıkları oy sayısına göre partiler arasında dağıtılacağı için ittifak partilerinin kendi içindeki vekil dağılımında etkisi olmayacak.

İTTİFAKLARDA OY DAĞILIMI NASIL OLACAK? Pusulada yalnızca tek bir partiye mühür basılmışsa, oy o partiye yazılacak. Pusulada yalnızca ittifakın adının olduğu bölüme mühür vurulmuşsa, ‘ortak oy’ sayılacak. Pusulada hem ittifaka hem de tek bir partiye mühür vurulmuşsa, oy o partiye verilmiş kabul edilecek ve partinin hanesine yazılacak. Mühür ittifak bölümüne taşacak şekilde parti alanına vurulmuşsa yine o partiye verilmiş sayılacak. Pusulada hem ittifaka hem de birden çok partiye mühür basılmışsa, o oy‘ortak oy’ hanesine yazılacak.

ÖNCE İTTİFAK SONRA VEKİL DAĞILIMI: İttifakın elde edeceği milletvekili sayısının hesaplanmasında, ittifak yapan siyasi partilerin toplam oyu esas alınacak. İttifakın elde ettiği toplam milletvekili sayısı, ittifak yapan siyasi partiler arasında her birinin aldığı geçerli oy sayısı esas alınarak nispi temsil sistemine göre paylaştırılacak.

KİMLİKSİZ OY KULLANILAMAYACAK: Seçmenler kayıtlı oldukları sandıklarda oykullanabilecek. Seçmen kartı ulaşmayan seçmenler, YSK’nin internet sitesi, e-devlet veya seçmen sorgulama mobil uygulamasından oy kullanacağı yeri öğrenebilecek. Yurttaşların, seçmen kartının yanı sıra TC kimlik numarasını taşıyan kimlik kartı, nüfus cüzdanı, geçici kimlik belgesi, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi ya da sürücü belgesi bulundurması gerekecek.

OY TASNİFİ NASIL YAPILACAK?: Sandıkların açılmasının ardından oy tasnifi için, zarfın içinden çıkan oy pusulaları okunmadan önce, seçim türüne göre ters çevrilerek tasnif edilip masanın üzerine konulacak. Önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.