6 gün 40 saatte 5 kelime değişti

AK Parti ve MHP’nin kurduğu ortak komisyonun ürünü 26 maddelik yasa teklifi, yaklaşık bir aylık çalışmanın ardından, bu Komisyon’un 6 üyesinin yanı sıra AK Parti Grup Başkanı Binali Yıldırım ile MHP Grup Başkanı Devlet Bahçeli’nin imzası da eklenerek Meclis’e sunuldu. Teklifin altında 2 partiden eşit sayıda imza bulunsa da Komisyon çalışması bu teklifin daha çok “MHP teklifi” olduğu izlenimine yol açtı.

Meclis Anayasa Komisyonu, son 3 yılın en kritik görüşmelerinin ilk adresi oldu. Milletvekili yasama dokunulmazlığının kaldırılması, partili cumhurbaşkanlığı hükümet modeli ve Meclis’in anayasası olarak nitelendirilen içtüzük değişikliği için mesai yapan Anayasa Komisyonu’nun önünde bu kez siyasi partilerin seçim ittifakı yapmasına yasal zemin sunan teklif vardı. Teklif, ittifakın yanı sıra “mühürsüz oy”, “sandıkların taşınması” ve “sandık kurulu başkanlarının kamu görevlilerinden seçilmesi” gibi seçim güvenliği için yapıldığı söylenen ama “güvensizlik” tartışmalarını alevlendiren düzenlemeler nedeniyle de önemliydi.

27 Şubat 2018 tarihinde Komisyon’da görüşülmeye başlanan teklif için Komisyon üyeleri bir gün süren alt komisyon çalışmasını da eklersek toplamda 6 gün mesai yaptı. Bazı günler 12 saat çalışan komisyonunun toplam çalışma süresi 40 saati buldu.

BAKAN 1 KEZ GELDİ

AK Parti ve MHP’nin kurduğu ortak komisyonun ürünü 26 maddelik yasa teklifi, yaklaşık bir aylık çalışmanın ardından, bu Komisyon’un 6 üyesinin yanı sıra AK Parti Grup Başkanı Binali Yıldırım ile MHP Grup Başkanı Devlet Bahçeli’nin imzası da eklenerek Meclis’e sunuldu. Teklifin altında 2 partiden eşit sayıda imza bulunsa da Komisyon çalışması bu teklifin daha çok “MHP teklifi” olduğu izlenimine yol açtı. 

Ortak hazırlanan teklifin görüşmelerinde hükümet adına en yüksek temsil görüşmelerin ilk gününde gerçekleşti. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül çok kısa bir süre kaldığı Komisyon’da hükümet adına sunum yaptı, ardından ayrıldı. Bakan Gül, ilk gün yaptığı bu sunumdan sonra bir daha Komisyon görüşmelerine katılmadı. Bakan Gül’ü müsteşar ya da müsteşar yardımcısı temsil etti.

Bakanın görüşmelere gösterdiği bu ilgi, AK Parti grup yöneticileri açısından da farklı değildi. Teklifin görüşmelerine başlandığı gün söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Bostancı’nın yaptığı kısa konuşma dışında grup yönetiminden Komisyon’a dikkate değer bir ilgi söz konusu olmadı. Teklifin ortak imza sahibi MHP içinse durum çok farklıydı.

MHP İMZACILARI KOMİSYON’DAN AYRILMADI

Teklifi hazırlayan “Milli Mutabakat Komisyonu”nun MHP’li üyeleri Mustafa Kalaycı, Mehmet Parsak ve İsmail Aksu, Anayasa Komisyonu’nun en sıkı takipçileri oldu. Kalaycı ve Aksu, teklif sahiplerinin oturduğu bölümde görüşmeleri yakından izlerken Parsak kimi zaman Komisyon üyesi olarak MHP’li üyeler için ayrılan bölümde, kimi zaman da teklif sahiplerinin olduğu bölümde oturdu. MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay’ın da ara ara gelip teklif sahiplerinin oturduğu bölümden görüşmeleri izlediği Komisyon’da AK Partili temsilciler ise çok görülmedi.

KOMİSYON’UN YILDIZI PARSAK

MHP’li imza sahiplerinin adım adım izlediği Komisyon çalışmasının 6 gününde en çok hitap edilen isim “Mehmet Parsak” oldu. Görüşmeler sırasında sık sık teklifin içeriğiyle ilgili açıklamalar yapan, yöneltilen eleştirilere yanıt veren MHP’li Parsak için “Bu Parsak teklifi” yorumları yapıldı. Teklifi başından sonuna canhıraş savunan Parsak’ı belki de üzen tek gelişme, bilgisi dışında yapılmak istenen küçük bir değişiklikti.

AK Partili bir milletvekili teklifin siyasi partilerin seçim ittifakını düzenleyen 15. maddesinde “Siyasi partiler, ittifak yaparak seçime katılabilir” ifadesinin önüne “seçime girme yeterliliğine sahip” vurgusunun eklenmesini istedi. Öneri teklifin ruhunda, hedefinde bir probleme yol açmayacak bir değişiklik isteğiydi ama Parsak, değerlendirme için ara verilmesini istedi. Parsak’ın bu isteği kırılmadı ve kısa aranın ardından onun da imzasıyla değişiklik söz konusu oldu.

Teklifteki bir başka değişiklik ise 20’nci maddede “dikkate” ibaresinin “esas” şeklinde değiştirilmesi oldu. Böylece günlerdir süren, saatlerce yapılan konuşmaların sonunda 4 kelimelik bir ek ile bir kelimedeki değişiklik dikkate alınırsa sadece 5 kelimede bir değişiklik yapılabildi. Bu değişikliklerin hiç biri de muhalefetin uyarı ve itirazları üzerine yapılan değişiklikler değildi.

GENEL KURUL’DA DA DEĞİŞİKLİK BEKLENMİYOR

Sonuç olarak MHP’li Mehmet Parsak’ın yıldızı olduğu Anayasa Komisyonu görüşmelerinin ardından, hızla teklife itiraz eden CHP ve HDP’nin muhalefet şerhleri alınacak. Teklif Cuma günü itibarıyla Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmeye hazır hale getirilecek.

Bu arada AK Parti grubu da görüşme için ön hazırlığını yaptı. Meclis çalışma takvimi teklifin görüşmeleri için pazartesi ve cuma gününü de kapsayacak şekilde genişletildi. 26 maddelik teklif pazartesi günü itibariyle Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlanacak.

Alt Komisyonda noktası virgülüne dokunulmayan, ana Komisyon’da sadece 5 kelimelik değişiklik yapılan teklifi Genel Kurul aşamasında da farklı bir tablo beklemiyor. Gruplar adına konuşmalar yapılacak Meclis’te muhalefetin sözleri sadece tutanaklarda yer bulacak görünüyor. Değişikliğin siyaset sahnesindeki etkisi ise uzun yıllar konuşulacak gibi. / DUVAR