İsrail eski Cumhurbaşkanı Şimon Peres hayatını kaybetti

İki hafta önce hastaneye kaldırılan 93 yaşındaki İsrail eski Cumhurbaşkanı Şimon Peres hayatını kaybetti.

İsrail’in eski cumhurbaşkanı ve başbakanı Şimon Peres, 93 yaşında hayatını kaybetti.

İsrail Başbakanlık Basın Ofisinin resmi internet sayfasında yer verilen açıklamada, yaşamını yitirdiği belirtilen Peres için taziye dileklerinde bulunuldu.

Açıklamada, “Basın Ofisi, eski Başbakan ve Cumhurbaşkanı Peres’in yasını tutmaktadır. Peres, İsrail için devletin kurulmasından öncesinden başlayarak şimdiye kadar önemli bir şahsiyet oldu” denildi.

İsrail’de 2007 yılından 2014’e kadar cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Peres, 13 Eylül’de felç geçirmiş ve hastaneye kaldırılmıştı.

Tel Aviv’deki Tel Hoshemer Hastanesinde bulunan Peres’in durumunun dün akşam iyice ağırlaştığı ve tedavi amacıyla ilaçlarla uyutularak solunum cihazına bağlandığı kaydedilmişti.

Şimon Peres kimdir?

Belarus’ta 1923 yılında dünyaya gelen Şimon Peres, 1934 yılında Britinya manda yönetimi altında bulunan Filistin’e göç etti.

İşçi Siyonist Hareket’in başkanı seçildiği 18 yaşında siyasete atıldı.

1947’de İsrail’in kurucu Başbakanı David Ben Gurion Peres’i İsrail Ordusu’nun selefi Haganah örgütünün personel işleri ve silah alımıyla görevlendirdi.

Bu dönemde Fransa’yla Mirage avcı uçaklarının alımı için bir anlaşma yaptı ve İsrail’in Dimona’daki gizli nükleer tesisinin kurulmasında yer aldı.

Peres, 1959’da günümüz İşçi Partisi’nin selefi olan Mapai Partisi’nden milletvekili seçildi ve savunma bakanlığı görevine atandı.

1954’te Britanya’nın Sina Yarımadası’ndaki güçlerini çekmemesini sağlamak için Britanya ve Amerikan hedeflerinin bombalanmasını öngören Sussanah Operasyonu’yla ilgili yeniden yapılan soruşturmada adı geçince, 1965’te istifa etti.

Peres bunun üzerine Ben Gurion’la birlikte Mapai Partisi’nden ayrılıp yeni bir parti kurdu.

1974’teki Yom Kippur Savaşı’nın ardından Golda Meir başbakanlıktan istifa edince, Peres bu göreve gelmek için İzak Rabin ile yarıştı ancak başarılı olamadı.

Eşinin de adının karıştığı döviz skandalından sonra 1977’de Uyum Partisi liderliğini bıraktı. Ancak anayasadaki bir boşluk sayesinde başbakanlıktan istifa etmedi.

Peres daha sonra yine parti lideri oldu ve Menachem Begin’in liderliğindeki Likud Partisine karşı seçimi kaybetti.

Daha sonra beş seçim yenilgisi yaşayan Peres, koalisyon görüşmelerinden sonra hep bakanlık görevlerine getirildi.

1992’de İşçi Partisi liderliği yarışını İzak Rabin’e kaybetti.

Peres, İzak Rabin’in hükümetinde dışişleri bakanlığı yaparken, Filistin lideri Yaser Arafat ve Filistin Kurtuluş Örgütü’yle gizli müzakerelere başladı. Bu müzakerelerin sonunda 1993’te tarihi Oslo Barış Anlaşması yapıldı.

Filistin lider kadrosu bu anlaşmayla ilk kez İsrail’in var olma hakkını tanımıştı.

Peres bir yıl sonra Rabin ve Arafat ile birlikte Nobel Barış Ödülü aldı.

İzak Rabin’in 1995’te suikaste hayatını kaybetmesinin ardından Başbakan oldu. Ancak bu görevde bir yıl bile geçirmeden Benyamin Netanyahu liderliğindeki Likud’a karşı seçimi kaybetti.

2000 yılındaki cumhurbaşkanı olma mücadelesini Moşe Katsav’a kaybetti.

İşçi Partisi liderliğindeki halefi Ehud Barak, 2002 seçimlerinde Ariel Şaron’a yenilince, Peres Likud Partisi’yle yapılan koalisyona ön ayak oldu ve dışişleri bakanlığı görevini aldı.

Şimon Peres 2005’te İşçi Partisi’nden istifa edildiğini duyurdu ve Kadima adlı yeni bir parti kuran Şaron’a destek verdiğini açıkladı.

Şaron felç geçirdiğinden partinin başına Peres’in geçebileceği söyleniyordu, ancak partide çoğunluğu oluşturan eski Likud üyeleri bunu engelledi.

2007’de İsrail Cumhurbaşkanlığına seçildi ve en uzun süre hizmet veren parlamenter olduğu İsrail Parlamentosu Knesset’ten istifa etti.

Şimon Peres cumhurbaşkanlığı görevini 2014 yılının temmuz ayında Reuven Rivlin’e devretti.